کوتاه اما آموزنده با دکتر لاریجانی
جمعیت میکروارگانیسم های بدن، بیش از ۱۰۰ برابر ژنوم انسانی است
رییس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: جمعیت عظیم میکروارگانیسم های ساکن در مناطق مختلف بدن شامل دهان، مجرای گوارشی، مجاری تنفسی، واژن و پوست، مجموعه ای تحت عنوان میکروبیوم را تشکیل می‌دهد که بیش از ۱۰۰ برابر ژنوم انسانی می باشد.
دکتر باقر لاریجانی افزود: نتایج مطالعات دو دهه اخیر نشان داده‌اند که اختلال در تنوع و ترکیب میکروبیوتای روده با بیماری‌های متعددی از جمله اختلالات غدد درون ریز شامل دیابت، چاقی، پوکی استخوان و همچنین بیماری گوارشی مانند کبد چرب، اختلالات کلیوی، بیماری قلبی - عروقی و به علاوه بیماری های سیستم عصبی از جمله افسردگی، اوتیسم، پارکینسون و آلزایمر همراه است.
وی گفت: پس از پروژه ژنوم انسان و تعیین توالی کل ژنوم انسان، پروژه میکروبیوم انسانی از سال ۲۰۰۷ میلادی آغاز و طی ۲ فاز با صرف هزینه های چند صد میلیون دلاری تا سال ۲۰۱۶ میلادی انجام شد که اهمیت این حیطه را از دیدگاه علوم پزشکی تایید می کند.
لاریجانی افزود: شناسایی دقیق عوامل تاثیرگذار بر میکروبیوتا و مطالعه تغییرات ترکیب و عملکرد میکروبیوتا در بیماری های مختلف، راه را برای رسیدن به روش های درمانی جدید از طریق تعدیل ترکیب آنها باز کرده است.
باقر لاریجانی در نخستین کنگره بین‌المللی فارماکوژنتیک در سالن همایش‌های بین‌المللی رازی با اینکه رعایت پزشکی فردمحور به بیمار و نوع بیماری و شیوه مدیریت بیماری بستگی دارد، افزود: شاید در برخی بیماری‌ها استفاده از مدیریت ژنتیکی تا زیاد برجسته نباشد.
وی با بیان اینکه با ارزان شدن مطالعات ژنتیکی این امکان وجود دارد هزینه انجام تست‌های ژنتیکی تا حد اندازه‌گیری کلسترول کاهش یابد، خاطرنشان کرد: در سرطان تیروئید زمانی به سراغ تست ژنتیکی می‌رویم که بیماری اگرسیو شده باشد و انجام این تست در مدیریت بهتر بیماری کمک کند.
لاریجانی با بیان اینکه ژنوم انسانی متأثر از عوامل محیطی هم است، در ادامه تصریح کرد: مطالعات فراوانی در خصوص تداخل تأثیرات محیطی بر ژنوم انسانی شده است این تأثیرات در مواردی زیاد و در برخی موارد اندک است.
رئیس پنل تخصصی پزشکی فردمحور در اختلالات متابولیک، با ابراز خرسندی از وجود مطالعات ژنتیکی خوب در کشور که به‌زودی اطلاعات مناسبی منتشر خواهد شد، ادامه داد: در خصوص بسیاری از بیماری‌ها نیازمند دسترسی به اطلاعات ژنوم نیست.
داروهای گیاهی در کنترل دیابت موثرند؟
تحقیقاتی هم در کشور، هم در مرکز ما و و هم در دنیا در این زمینه انجام شده است. برخی از داروهای گیاهی برای کنترل قندخون کمک کننده هستند و در صورتی که مطالعات خوبی بر روی آنها انجام شده باشد و ایمنی و نبودن اثرات سمی آن ها بررسی شده باشد، می تواند به عنوان کمک در درمان دیابت استفاده شود.
ولی اصلا توصیه نمی شود که بیمار انسولین و درمان اصلی را کنار بگذارد و به طرف این درمان ها برود. برخی از این نوع داروها در صورتی که بررسی و مطالعه شده باشند، می توانند تحت نظر پزشک به عنوان مکمل در کنترل قند خون استفاده شوند.
احتمال مرگ و میر دیابتی ها بر اثر کووید-19 دو برابر بیشتر از افراد سالم است.
آمار ما در این مورد، آمار کشوری است. 12 درصد کسانی که در بیمارستان بستری میشوند وPCR مثبت دارند، دیابتی هستند. مرگ و میر ناشی از کووید در کل حدود 4/8 درصد است ولی در دیابتی ها حدود 14 درصد است. یعنی افراد دیابتی حدود دو برابر افراد سالم دچار مشکلات جدی می شوند.
بررسی که بر روی شش هزار نفر انجام شده، نشان داده آسیب در کسانی که هموگلوبین A1c (شاخص کنترل قند خون سه ماهه افراد) بیشتر از 10 داشتند، حدود ۶۰ درصد بیشتر از افرادی بوده که قند خون سه ماهه کنترل شده داشتند.
دیابت فی نفسه مشکلات کووید را زیاد می کند، ولی در کسانی که کنترل قند خون مناسبی ندارند، این موضوع تشدید می شود.
همچنین کووید قند خون را افزایش می دهد، داروهایی که در جریان کووید استفاده می شود، قند خون را بالا می برد. خیلی از افرادی که دیابت نداشتند، زمانی که به خاطر کووید در بیمارستان بستری شدند مبتلا به دیابت شدند. اگر قند خون خود را قبل از ابتلا به کووید و در جریان کووید خوب کنترل کنیم، به بیماران کمک زیادی می کنیم. متاسفانه على رغم تمام تلاش هایی که می شود، بیشتر از 70 درصد از بیماران دیابتی ما کنترل مناسب قند خون ندارند. باید به بیماران توصیه کرد که قرص و انسولین و ... درمان های خوبی هستند ولی مهم این است که خود پایشی و مراقبت بیماران، بیشتر شود تا وضعیت بهتری داشته باشیم.
پروبیوتیک ها
پروبیوتیک ها میکروارگانیسم های زنده ای هستند که اثرات مفیدی بر روی میزبان اعمال می کنند. پروبیوتیک¬ها خواص مفیدی از جمله بهبود عملکرد سیستم ایمنی، کارکرد بهتر دستگاه گوارش، کمک به کنترل متابولیسم بدن و کاهش کلسترول خون و ... دارند که این خواص کاملا وابسته به سوش باکتریایی مورد مصرف است. علاوه بر اثرات شناخته شده پروبیوتیک ها در کنترل بسیاری از بیماری های عفونی، این محصولات در کنترل و پیشگیری بسیاری از بیماری های غیرواگیر از جمله چاقی، دیابت، استئوپروز، کبد چرب، بیماری های التهابی روده و ... موثرند. محصولات پروبیوتیک بصورت مواد غذایی و مکمل ها قابل مصرفند و شرایط نگهداری و حفظ زنجیره سرما این محصولات بر روی میزان اثرگذاری آنها موثر است.
تغییرات شیوه زندگی می تواند عملکرد دستگاه عضلانی و اسکلتی را بهبود بخشد.
یافته های حاصل از مطالعه جمعیتی در بوشهر نشان می دهد، سی درصد از جمعیت سالمندان دچار استئوسارکوپنی (تحلیل همزمان بافت عضله و استخوان) می باشند. این امر می تواند افراد را در معرض خطر شکستگی ها و عوارض ناشی از آن قرار دهد. یافته های همین مطالعه نشان می دهد مردانی که در طی زندگی فعالیت فیزیکی بیشتری داشتند کمتر به استئوسارکوپنی مبتلا می شوند.
انجام فعالیت فیزیکی با ورزش می تواند به تقویت عضلات و استخوان های شما منجر شود. بهتر است حداقل 2 تا 3 روز در هفته با تمرکز ویژه بر ایجاد قدرت عضلانی و بهبود تعادل خود، ورزش کنید.
شش گام برای جلوگیری از زمین خوردن
آمارهای جهانی نشان می دهد از هر 3 زن و هر 5 مرد بالای 50 سال یک نفر دچار شکستگی ناشی از پوکی استخوان در طول عمر خود می شود و بروز شکستگی لگن روند فزاینده ای در جهان دارد. با توجه به این که 62 درصد از زنان و 24 درصد از مردان بالای 60 سال کشور به استئوپروز مبتلا هستند و در معرض خطر شکستگی استخوان و عوارض ناشی از آن قرار دارند، پیشگیری از زمین خوردن اصل مهمی است.
شش گام برای جلوگیری از جلوگیری از زمین خوردن
جلوگیری از زمین خوردن یک روش مهم برای ایجاد تفاوت مثبت در سلامت استخوان ها، استقلال و کیفیت زندگی است.
درباره پیشگیری از زمین خوردن با پزشک خود صحبت کنید.
به دنبال یک برنامه ورزشی خوب باشید.
حداقل سالی یک بار چشم های خود را معاینه کنید و در صورت لزوم، عینک خود را تعویض کنید.
رژیم غذایی سالم داشته باشید و وعده های غذایی را حذف نکنید.
کفش های راحت بپوشید که بخوبی از پاهای تان مراقبت کند.
خانه تان را در در برابر سقوط ایمن کنید.
چاقی، آلودگی هوا و کمبود فعالیت فیزیکی، شیوع دیابت را افزایش داده
عوامل شیوع دیابت:
وضعیت شیوع دیابت در استانهای کشور متفاوت است و متأسفانه چاقی، آلودگی هوا در برخی استان ها و فعالیت¬های فیزیکی، سه عامل اساسی هستند که شیوع دیابت را در نقاط مختلف کشور افزایش داده است.
علی رغم دسترسی به دارو و دسترسی های آزمایشگاهی، به علت عدم آموزش کافی، حدود 40 درصد از دیابتی¬ها درگیری کلیه دارند، حدود هفت درصد وضعیت درگیری شدید کلیه دارند و حدود ۱۳ درصد درگیر عوارض عصبی و نوروپاتی دیابت هستند.
باور غلط در مورد تریاک و دیابت
رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم به مصرف سایر مواد دخانی و مخدر در کشور اشاره کرد و گفت: مطالعات نشان می دهد که مصرف اینگونه موادمخدر نیز مانند سایر مواد دخانی در تشدید عوارض دیابت بسیار تاثیرگذار است
لاریجانی در مورد یک باور غلط رایج در مورد دیابت و تریاک نیز توضیح داد: باور غلطی در بین برخی افراد رایج شده است مبنی بر اینکه مصرف تریاک، قندخون را پایین می آورد و به درمان دیابت کمک می کند؛ این در حالی است که نه تنها قندخون را کنترل نمی کند بلکه از آنجا که منجر به پایین آمدن مقطعی قندخون می‌شود، بیمار را به اشتباه می اندازد و ممکن است بیمار کمتر به پرهیزهای غذایی توجه کند.
لاریجانی تاکید کرد: دیابت درمان ندارد، هیچ ماده یا دارویی نمی تواند آن را درمان کند و تنها می توان با اصلاح سبک زندگی مانند انجام فعالیت های فیزیکی و مصرف رژیم غذایی سالم، میزان قندخون را کنترل و از بروز عوارض پیشگیری کرد.
